[banner]

O klombach…

Jakiś czas temu doszliśmy do wniosku, że warto byłoby wyjaśnić znaczenie niektórych popularny pojęć, używanych przez nas przy określaniu elementów roślinnych w ogrodach czy w terenach zieleni. Czy zdarza Wam się nazywać kompozycję ogrodową klombem? I czy tej samej struktury nie nazywacie także rabatą czy kwietnikiem? I jak ona zazwyczaj wygląda?

To na pierwszy ogień klomb. Twórcą klombów (ang. clump) jest anglik, Lancelot ‘Capability’ Brown. Był to znany architekt krajobrazu, żyjący w latach 1716-1783, współtwórca angielskich ogrodów krajobrazowych. W Polsce klomby pojawiają się w ogrodach w XIX w. za sprawą Izabeli Czartoryskiej. Była to piękna i wpływowa arystokratka, żona księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego, żyjąca na przełomie XVIII i XIX w. Jej pasją była sztuka, także ogrodowa, czego pozostałości można podziwiać m.in. w Sieniawie i Puławach. Ale wracając do klombu, to wygląda on jak stożek z roślin na planie koła lub owalu. Rośliny najwyższe sadzono na środku a najniższe na brzegu. Często stosowano lekkie wypiętrzenie gruntu – podstawy klombu. Efekt stożka uzyskiwano dzięki piętrowemu układowi roślinności, wynikającemu ze zróżnicowania gatunkowego bądź odmianowego. Piętro najniższe formowane jest z krzewów i bylin. Istotę tej kompozycji stanowi kilka drzew różnych gatunków. Projektowano także klomby jednogatunkowe z zastosowaniem kilku odmian jednego gatunku, gdzie „klombowość” uzyskiwano dzięki zróżnicowaniu pokrojów, faktur, kolorów. Popularniejsze jednak były formy wielogatunkowe.

6klomb-maly Klomb wg Izabeli Czartoryskiej. Rycina pochodzi z jej książki.

W zależności od doboru gatunkowego, pokrojów konkretnych drzew uzyskiwano specyficzne klimaty (nastroje) kompozycji: monumentalny, wesoły, nostalgiczny pogodny, poważny.

Klomb_polski1Klomb był tak projektowany by przypominać formę naturalną (chociaż patrząc na rysunki trudno sobie to wyobrazić). Ale warto pamiętać, że z wiekiem zmienia się pokrój i wygląd poszczególnych roślin. W wyniku zabiegów pielęgnacyjnych (usuwanie obumierających bylin i wycinanie krzewów) zmieniała się jego struktura kompozycyjna i przestrzenna, a klomb przekształcał się w nieregularną malownicza grupę drzew.

Współcześnie klombem nazywa się rabatę kwiatową, kwietnik, mimo, że jest to niewłaściwe. Prawdopodobnie błąd ten wynika z tłumaczenia francuskiej nazwy klombu: bouquet, co oznacza również kwietnik.

Klomb wg Izabeli Czartoryskiej. Rycina pochodzi z jej książki.

Jeżeli dysponujecie w ogrodzie dużą przestrzenią można sobie taki klomb zrobić. Izabela Czartoryska w swojej książce „Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów” podaje przepisy na mniejsze i większe tego rodzaju formy roślinne. Mimo, że nazwy roślin nieco się zmieniły, z powodzeniem odnajdziemy wymieniane przez nią gatunki na naszym rynku.

I może jeszcze wyjaśnię czym są kwietnik i rabata.

IMG_4345Rabata. Fot. KZ.

Kwietnikami nazywa się powierzchnie obsadzone roślinami kwitnącymi, które można oglądać z czterech stron. Natomiast rabata oglądana jest z trzech stron a czwartą stanowi tło. Może nim być mur, ściana, płot, żywopłot. Kwietniki i rabaty mogą być sezonowe obsadzone się roślinami, które nie zimują w gruncie oraz trwałe czyli zbudowane z bylin. Często też spotykany jest podział, że kwietniki są sezonowe a rabaty bylinowe czyli trwałe. Myślę, że nie należy się zbyt mocno przejmować.

IMG_6378 IMG_1381Kwietniki. Fot. KZ

Podczas przygotowania tego tekstu korzystałam:

Czartoryska I. 1805.Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów

Majdecki L. 2007. Historia ogrodów. PWN, Warszawa

Mitkowska A. Siewniak M. 1998. Tezaurus sztuki ogrodowej. Wyd. Rytm, Warszawa

Komentarze

O Autorze

Cebulki Kwiatowe

Zostaw Odpowiedź