Pierwszy raz tę roślinę zobaczyłam w książce o roślinach doniczkowych. Było to blisko 25 lat temu i pamiętam, że mój zachwyt nad jej barwa przyćmiło to, że nigdy jej nie widziałam na żywo. Wiele lat później (20!) spotkałam bugenwillę w parku w Kalkucie w formie okazałych krzewów.

Bugenwilla (łac. Bougainvillea) pochodzi z Brazylii, a jej polska nazwa to kącicierń.  Znanych jest ok. 18 gatunków tego rodzaju, które mogę mieć formę pnącza, krzewu lub drzewka. Ich bardzo długie i cienkie pędy osiągają nawet 12 m długości. W Polsce uprawiana jest jako roślina doniczkowa – tarasowa, ale w krajach basenu Morza Śródziemnego rośnie niemal wszędzie, zdobiąc swymi barwami mury budynków, ogrodzenia, altany, pergole.  Do wspinania się na podpory służą jej zakrzywione ciernie ukryte w kątach liści. Bugenwille są roślinami zimozielonymi, ich liście są skórzaste, owłosione od spodniej strony rozmieszczone naprzemianlegle na pędzie na bardzo krótkich ogonkach. Główną ozdobą tej rośliny wcale nie są kwiaty, które są niepozorne, zazwyczaj białe lub różowe. To podkwiatki, barwne listki pełniące funkcje powabni. Mają one intensywne, przyciągające wzrok kolory: różowe, pomarańczowe, łososiowe, czerwone, fioletowe, purpurowe i białe.

Bugenwilla kocha światło. Im więcej tym lepiej. Rośliny te zdecydowanie preferują południowe lub południowo-wschodnie ekspozycje gdzie będą przez min. 5 godzin na dobę miały bezpośrednie nasłonecznienie. Jeżeli wstawiamy bugenwillę na taras czy balkon,  miejsce powinno być zaciszne osłonięte przed wiatrem i przeciągami. W przeciwnym razie będzie ona gubić liście. Jeżeli stanowisko będzie zbyt ciemne, również grozi jej utrata liści, a także brak kwitnienia.

Podłoże dla bugenwilli powinno być żyzne i przepuszczalne, może być to zwykła ziemia kwiatowa z dodatkiem piasku. Doniczka musi mieć dobry drenaż. Dobrze, kiedy podłoże jest stale wilgotne, jednak nie należy przesadzać z podlewaniem (woda nie powinna pozostawać w podstawce), ponieważ nadmiar wilgoci może prowadzić do gnicia korzeni, więdnięcia i opadania liści. Bugenwilla lubi coroczne przesadzanie, szczególnie w młodym wieku. Wymieniamy wtedy glebę, ale stosujemy niewiele większe doniczki. Roślina lepiej kwitnie w nieco przyciasnych pojemnikach.

Bugenwilla lubi zraszanie liści, ale nie należy dopuszczać, by krople wody na nich pozostawały, ponieważ może to doprowadzić do poparzeń. W okresie wiosenno-letnim zasilamy bugenwille raz w tygodniu nawozem dla roślin kwitnących lub innym bogatym w potas.
W naszym klimacie bugenwilla jest nieodporna na mróz, więc przed nadejściem jesiennych przymrozków należy ją przenieść do domu. W październiku powoli ograniczamy podlewanie oraz nawożenie, i w ten sposób przygotowujemy ją do zimowania. Okres spoczynku przechodzi ona od listopada do lutego. W tym czasie powinna znajdować się w widnym pomieszczeniu, gdzie temperatura będzie wynosić ok. 10-14°C. Podlewamy ją raz w tygodniu, by nie dopuścić do przeschnięcia bryły korzeniowej. Bugenwilla może w tym okresie zrzucić wszystkie liście, jednak jej pędy powinny pozostać żywe. W połowie lutego bugenwillę trzeba silnie przyciąć, zazwyczaj o 1/3 długości pędów, czasem o połowę. Dzięki temu zabiegowi roślina się rozkrzewi, zagęści, wypuszczając młode pędy a także wytworzy dużo pąków kwiatowych.  Po cięciu roślinę należy przenieść do ogrzewanego pomieszczenia. Kiedy pojawią się młode listki (w marcu)  przesadzamy roślinę do nowego podłoża. Tak jak pisałam wcześniej doniczka powinna być o numer większa, ale nie za duża, ponieważ bugenwille lubią ciasne pojemniki.  Po przesadzeniu, przez ok. 3-4tygodnie nie należy jej nawozić.

Największym problemem w uprawie bugenwilli jest zazwyczaj to, że nie kwitnie. Przyczyn może być kilka: ma za mało światła, zimą przechowywyana była w zbyt ciepłym pomieszczeniu, w nieodpowiednim momencie została przycięta. Czasem także roślina gubi liście. Zazwyczaj z powodu zbyt małej wilgotności podłoża albo zbyt dużej, może także wynikać to z tego, ze stoi w przeciągach. Bugenwilla jest raczej odporna na choroby, ale czasem pojawiają się mszyce, mączliki, przędziorki lub gąsienice motyli.

W naszym klimacie bugenwilla nie zawiązuje nasion,  rozmnaża się ją przez sadzonki pędowe. Pozyskuje się je od stycznia do marca. Wybieramy 10cm półzdrewniałe pędy i ścinamy je. Następnie należy oderwać dolne liście, a końcówki zanurzyć w ukorzeniaczu. Sadzonki umieszczamy w wilgotnym podłożu – mieszanka torfu z piaskiem i przechowujemy w pomieszczeniu 25-30°C. Podłoże należy często zraszać. Roślinki powinny się ukorzenić po 4-6 tygodniach, a zakwitnąć po 2-3latach.

W Polsce możemy kupić odmiany dwóch gatunków: bugenwilli okazałej (Bougainvillea spectabilis) oraz bugenwilli gładkiej (Bougainvillea glabra).  Będą się one różniły barwą podkwiatków. Mogą być prowadzone w formie drzewka, krzewu lub pnącza. Gdyby nie to, że w wakacje dużo czasu spędzamy poza domem, to bugenwilla byłaby cudowną ozdobą mojego balkonu.

Przygotowując tekst korzystałam z:

Rak J. 2010. Kwiaty w Twoim domu. Multico, Warszawa