Koniec grudnia. Wszystkie dalie powinny już „spać” w chłodnych przewiewnych pomieszczeniach, poukładane w skrzynkach, przykryte torfem lub piaskiem. Aż do maja, kiedy to po 15-tym, możemy je znowu wysadzić do gruntu.

Dalia pochodzi z Ameryki Środkowej. Znanych jest 35 gatunków wyjściowych, jednak te które spotykamy w naszych ogrodach są krzyżówką pomiędzy Dahlia coccinea i Dahlia pinnata. Możemy je kupić pod nazwą dalia zmienna (Dahlia pinnata) lub dalia ogrodowa (Dahlia hybr. syn. Dahlia x cultorum). Dalia znana jest w Europie od ponad 200 lat. Została sprowadzona z Meksyku do Ogrodu Botanicznego w Madrycie pod koniec XVIII wieku i oznaczona nazwą Dahlia na cześć szwedzkiego naukowca Andreasa Dahla. Nazywana jest też georginią. Znalazłam informację, że występuje w 20000 odmian tej rośliny.

Początek października, a dalie nadal kwitną. Fot. KZ

Wyrasta od 20 do 150 cm, zależnie od odmiany. Ma charakterystyczne bulwiasto zgrubiałe korzenie, oraz grube, rozgałęzione, puste w środku łodygi i pierzaste liście. Początkowo próbowano uprawiać dalie dla jej korzeni, które są jadalne, ale ich ostry smak nie spotkał się z dużym entuzjazmem i wtedy zwrócono uwagę na kwiaty. W zależności od odmiany mogą one mieć od 5 do 30 cm średnicy i szeroki wachlarz barw. (Ogrodnicy pracują ciągle nad tym by uzyskać niebieską dalię). To właśnie one są kryterium wg którego podzielono dalie na grupy. Mamy więc dalie pojedyncze (kwiaty języczkowe osadzone w jednym okółku): dalie Mignon karłowe, półwysokie, wysokie. Dalie półpełne (kwiaty języczkowe osadzone w 2- 3ch okółkach): zwykłe (wysokie i niskie), peoniowe, kryzowane, anemonowe. Grupa trzecia to dalie pełne (kwiaty języczkowe wypełniają cały koszyczek). Do tej grupy zaliczamy dalie: kaktusowe, półkaktusowe, dekoracyjne kuliste, pomponowe, jeleniorożne (jeleniorogie), grzybieniowe, storczykowe. Szczegóły budowy proponuję jednak pozostawić specjalistom – botanikom oraz producentom. Dalie kwitną od lipca do września i to bez wątpienia ogrodowe królowe późnego lata. Nadają się również na kwiaty cięte. Można je stosować w kompozycjach naturalistycznych, szczególnie formy wysokie. Odmiany niskie i karłowe powinny wyglądać dobrze na rabatach i kwietnikach, w ogrodach skalnych, ale też w pojemnikach na balkonach i tarasach.

Dalie lubią przepuszczalną piaszczysto – gliniastą glebę i stanowiska słoneczne do lekko zacienionych. Podczas suszy latem należy je podlewać. Warto nadać roślinie pożądaną formę poprzez usuwanie bocznych pędów. Odmiany wysokie będą wymagały palikowania. Usuwanie przekwitłych kwiatów powoduje ładniejsze i dłuższe kwitnienie. Podlewanie i nawożenie jest najistotniejsze podczas zawiązywania pąków i kwitnienia. Należy pamiętać by nie przesadzić z nawozem z dużą zawartością azotu, ponieważ będzie on sprzyjać rozwojowi liści. Do zawiązania dużej ilości pąków kwiatowych trzeba zastosować nawozy organiczne.

Pod koniec września dalie wykopujemy, przycinamy łodygi (do 10-20cm) i tak przygotowane karpy przechowujemy aż do maja. Wtedy to można je podzielić na mniejsze części, ale w każdej musi znajdować się przynajmniej jeden wykształcony pąk. Wysadzamy do gruntu, tak aby pąki znajdowały się tuż pod jej powierzchnią, a zeszłoroczne pędy wystawały. Następnie posadzone rośliny obficie podlewamy. Należy dostosować rozstawę do wielkości rośliny. Dalie bardzo wysokie sadzimy w rozstawie: 80-100 cm, wysokie 70 cm, niskie 30-40 cm, karłowate 15-20 cm.

Dalie zazwyczaj rozmnaża się przez podział karp, ale także z sadzonek pędowych i nasion. Wysiewamy je w marcu, a następnie, zazwyczaj po ukazaniu się dwóch liści, pikujemy do doniczek. Do gruntu wysadzamy po 15 maja.

Grudzień to czas obfitujący w wieczory. Może warto poświęcić kilka z nich na przegląd odmian dalii i wycieczkę do sklepu internetowego po zakupy. Może zestaw daliowy to dobry prezent na nowy rok???